Pnącza ogrodowe - Clematis - Źródło Dobrych Pnączy

Pnącza ogrodowe

Poza powojnikami istnieje duża grupa krzewów pnących wartych spopularyzowania. Pnącza zajmują mało miejsca w ogrodzie, a dają duży efekt dzięki masie wytwarzanej zieleni rdestówka (Fallopia), kokornak (Aristolochia), dławisz (Celastrus), milin (Campsis), winorośl (Vitis), winobluszcz (Parthenocissus), winnik (Ampelopsis), aktinidia (Actinidia), pięknym kwiatom: glicynia (Wisteria), milin (Campsis), wiciokrzew (Lonicera), owocom ozdobnym: dławisz (Celastrus), psianka (Solanum), winnik (Ampelopsis) lub jadalnym: aktinidia (Actinidia), cytryniec (Schisandra), akebia (Akebia).
 

Większość pnączy wspina się

wijąc dookoła podpór, niektóre mogą się piąć po płaskich ścianach, bez dodatkowych podpór, przytrzymując się ścian korzeniami przybyszowymi np. bluszcz (Hedera), hortensja pnąca (Hydrangea anomala subsp. petiolaris), milin (Campsis), przywarka japońska (Schizophragma hydrangeoides) i trzmielina Fortune'a (Euonymus fortunei) lub specjalnymi przylgami np. winobluszcze (Parthenocissus).

Pnącza można wykorzystać do okrycia ścian budynków,

co poza walorami dekoracyjnymi ociepla budynki zimą a cieniuje i ochładza latem oraz sprzyja osuszeniu ścian, osłaniając je przed deszczem i pobierając nadmiar wody z okolic fundamentów. Najlepiej do tego celu nadają się winobluszcze, ale można tak prowadzić również bluszcz czy milin, a zapewniając podpory także wszystkie pozostałe pnącza.

Pnącza mogą szybko przykryć nieefektowne budynki,

różnego rodzaju szopy, magazyny i śmietniki, chowając je przed oczami naszych gości. Jeśli chcemy mieć efekt w ciągu jednego roku, najlepiej do tego celu nadają się: rdestówka Auberta (Fallopia aubertii), chmiel (Humulus), powojniki (Clematis) z Grupy Tangutica np. 'Bill MacKenzie' czy ‘Lambton Park’ lub powojnik 'Paul Farges' z Grupy Vitalba. Jeśli możemy poczekać 2-3 lata, dobry efekt możemy uzyskać stosując któreś z pozostałych pnączy.

Pnącza mogą pokrywać różnego rodzaju ogrodzenia

(np. siatki) i poza walorami dekoracyjnymi, zasłaniają nas przed oczyma ciekawskich oraz chronią przed wiatrem i kurzem. Nadają się do tego świetnie np. bluszcz pospolity (Hedera helix), wiciokrzew zaostrzony (Lonicera acuminata), powojniki (Clematis) z Grupy Atragene (zwłaszcza ‘Pamela Jackman’), Grupy Tangutica (zwłaszcza ‘Lambton Park’), Grupy Viticella (np. 'Etoile Violette' i 'Krakowiak'PBR) oraz Grupy Vitalba (zwłaszcza 'Paul Farges'), winnik tojadowaty (Ampelopsis aconitifolia), winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia) i winobluszcz trójklapowy (Parthenocissus tricuspidata).

Większość pnączy ma nieduże wymagania,

ale ponieważ wytwarzają dużą masę zieleni, nie lubią gleb bardzo suchych i bardzo ubogich. Gatunki ciepłolubne np. aktinidie (Actinidia), glicynie (Wisteria) i miliny (Campsis) preferują stanowiska ciepłe, osłonięte i słoneczne. Na stanowiskach chłodniejszych, wilgotnych i półcienistych lepiej się czują np. bluszcz (Hedera), hortensja pnąca (Hydrangea anomala subsp. petiolaris), kokornak (Aristolochia), przywarka (Schizophragma), trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei), akebia (Akebia), chmiel (Humulus) i część wiciokrzewów (Lonicera).

Sadząc pnącza

kopiemy dół o wymiarach 50 x 50 x 50 cm, który wypełniamy żyzną glebą, a rośliny (zależnie od gatunku) sadzimy 0-10 cm głębiej niż rosły dotychczas, w odległości co najmniej 30-50 cm od murów i 50-100 cm od drzew. Prawidłowo dobrane i posadzone pnącza mogą rosnąć wiele lat, dekorując ogród przez cały rok i stanowiąc świetne schronienie dla ptaków.

Euonymus fortunei - trzmielina Fortune'a

Trzmieliny Fortune'a to zimozielone krzewinki pochodzące z Chin i Korei. Należą do rodziny Celastraceae – dławiszowate. Wytwarzają długie pędy ścielące się po ziemi lub wspinające za pomocą korzeni czepnych.

Clematis Euonymus

Roślina osiąga 2–5 m wysokości, a nawet więcej, przyrastając 0,5–1 m rocznie. Ma jajowate lub eliptyczne, zimozielone skórzaste liście długości 3–6 cm; kwiaty są niepozorne, białozielone. Owocami są zielonobiałe torebki średnicy 5 liście 6 cm. Po pęknięciu odsłaniające nasiona w pomarańczowych osnówkach. Owoce zawiązują tylko dojrzałe rośliny. Wiele odmian o barwnym ulistnieniu nie zawiązuje owoców.

Clematis Euonymus


Wymagania

Najlepiej rośnie na stanowiskach półcienistych, ale dobrze znosi również miejsca słoneczne i cieniste. W miejscach dobrze oświetlonych liście odmian barwnych są lepiej wybarwione. Najlepiej czuje się na glebach żyznych, próchnicznych, ale toleruje gleby przeciętne i ubogie (np. odmiana 'Coloratus'). Trzmielina Fortune’a dobrze znosi warunki miejskie i jest względnie mrozoodporna.


Zastosowanie

Clematis EuonymusTrzmielina Fortune'a to świetna roślina okrywowa. Do obsadzania dużych powierzchni, umacniania skarp i obsadzania ogrodzeń najlepiej nadaje się odmiana 'Coloratus' – szczególnie polecana do stosowania w zieleni publicznej oraz w gorszych warunkach siedliskowych. Wszystkie odmiany dobrze wspinają się po pniach drzew, słupach, kratownicach, murach i skałach. Niektóre z nich, np. odmiana 'Kewensis' mogą tworzyć na niewielkich przestrzeniach zielony kobierzec zastępujący trawnik. Odmiany barwnolistne nadają się do tworzenia obwódek, porastania wolnych przestrzeni między krzewami iglastymi i liściastymi oraz do tworzenia zestawień barwnych. Świetnie rosną w dużych pojemnikach na balkonach czy tarasach, samodzielnie lub w kompozycjach z innymi roślinami.

Clematis Euonymus


Polecane odmiany:

  • 'Canadale Gold' - atrakcyjna kanadyjska odmiana o jasnozielonych liściach z nieregularnym szerokim jasnożółtym obrzeżeniem. Liście są duże (5 cm), eliptyczne, błyszczące, zimozielone. Na stanowiskach słonecznych lepiej się wybarwia. Dobrze znosi cięcie, dając szybko zwarte kobierce. Może być stosowana do tworzenia obwódek i ciętych niskich żywopłotów. Najlepiej sadzić w rozstawie 5–8 szt./m2 .
     
  • 'Coloratus' - najsilniej rosnąca odmiana. Duże (6 cm) błyszczące zimozielone liście przyjmują jesienią barwę ciemnopurpurową, aby wiosną znów się zazielenić. Ta zmiana barw ożywia ogród. To świetna roślina okrywowa do sadzenia zarówno na stanowiskach słonecznych, półcienistych, jak i cienistych, zwłaszcza do pokrywania dużych powierzchni. Posadzona przy płocie może wspinać się nawet do wysokości kilku metrów, tworząc zielone ogrodzenie. Sadzona w rozstawie 5 szt./m2 przykryje teren w 1–2 sezony. Odporna na choroby i szkodniki oraz stosunkowo mrozoodporna.
     

Clematis Euonymus

  • 'Emerald Gaiety' - odmiana o niewielkich (3 cm), ciemnozielonych liściach z białym nieregularnym obrzeżeniem. Pędy płożą się po ziemi, pokrywając ją zielono-białą falą. Najlepiej sadzić 7–10 szt./m2. W ostrzejsze zimy może przemarzać.
     
  • 'Emerald'n'Gold' - liście nieduże (3 cm), zielone z jaskrawożółtymi brzegami. Posadzone w cieniu tracą żółtą barwę. Pędy mają tendencję do wznoszenia się . Przycięte, dobrze pokrywają powierzchnię. Posadzone przy podporze (płot, drzewo, mur) dorastają do wysokości 2 i więcej metrów. Najlepiej sadzić 7–10 szt./m2. W ostrzejsze zimy może przemarzać.
     
  • 'Harlequin' - odmiana o zwartym pokroju i atrakcyjnych liściach: zimozielonych z intensywnie kremowym upstrzeniem, lekko różowiejących jesienią i zimą. Najlepiej czuje się na stanowiskach półcienistych (słońce może przypalać liście). Świetna roślina okrywowa na małe powierzchnie, do sadzenia na pierwszym planie. Idealnie nadaje się do uprawy w pojemnikach. Najlepiej sadzić 7–10 szt./m2. W ostrzejsze zimy może przemarzać.
     
  • 'Interbolwi' - liście nieduże (3 cm), ciemnozielone z intensywnie żółtym środkiem. Pędy pokładają się na ziemi, nie wymagając przycinania. Nadaje się do obsadzania dużych powierzchni, wypełniania przestrzeni między wyższymi krzewami oraz tworzenia obwódek. Tworzy interesujący zielono-żółty kobierzec, zarówno w cieniu jak i na słońcu. Najlepiej sadzić 5-8 szt./m2. Jedna z najbardziej odpornych na mróz odmian trzmieliny.

Clematis Euonymus

  • 'Kewensis' - najbardziej zwarta odmiana trzmieliny tworząca bardzo niskie okrywy. Ma dekoracyjne, małe (śr. 1–1,5 cm) ciemnozielone liście z jasnozielonym unerwieniem; liście jesienią czerwienieją. Świetna roślina okrywowa na małe powierzchnie. Znosi umiarkowane deptanie. Idealnie nadaje się do uprawy w pojemnikach. Najlepiej sadzić w rozstawie 10–15 szt./m2.

Clematis Euonymus

  • 'Silver Queen' - urocza roślina o stosunkowo dużych (5 cm średnicy) białozielonych liściach. Wiosną są one kremowożółte, potem mają zielony środek z szerokim kremowożółtym obrzeżeniem, które latem całkowicie bieleje. Dobrze znosi cięcie, dając szybko zwarte kobierce. Pozostawiona bez cięcia może się wspinać , dorastając w ciągu kilku lat do 2–5 m wysokości, kwitnąć (kwiaty niepozorne) i owocować. W ostre zimy może przemarzać. Dobrze nadaje się do stosowania w zieleni publicznej. Świetna roślina okrywowa, ale może być stosowana również do wypełniania przestrzeni między wyższymi krzewami i tworzenia obwódek. Najlepiej sadzić w rozstawie 5-8 szt./m2.

Clematis Euonymus