Pnącza ogrodowe - Clematis - Źródło Dobrych Pnączy

Pnącza ogrodowe

Poza powojnikami istnieje duża grupa krzewów pnących wartych spopularyzowania. Pnącza zajmują mało miejsca w ogrodzie, a dają duży efekt dzięki masie wytwarzanej zieleni rdestówka (Fallopia), kokornak (Aristolochia), dławisz (Celastrus), milin (Campsis), winorośl (Vitis), winobluszcz (Parthenocissus), winnik (Ampelopsis), aktinidia (Actinidia), pięknym kwiatom: glicynia (Wisteria), milin (Campsis), wiciokrzew (Lonicera), owocom ozdobnym: dławisz (Celastrus), psianka (Solanum), winnik (Ampelopsis) lub jadalnym: aktinidia (Actinidia), cytryniec (Schisandra), akebia (Akebia).
 

Większość pnączy wspina się

wijąc dookoła podpór, niektóre mogą się piąć po płaskich ścianach, bez dodatkowych podpór, przytrzymując się ścian korzeniami przybyszowymi np. bluszcz (Hedera), hortensja pnąca (Hydrangea anomala subsp. petiolaris), milin (Campsis), przywarka japońska (Schizophragma hydrangeoides) i trzmielina Fortune'a (Euonymus fortunei) lub specjalnymi przylgami np. winobluszcze (Parthenocissus).

Pnącza można wykorzystać do okrycia ścian budynków,

co poza walorami dekoracyjnymi ociepla budynki zimą a cieniuje i ochładza latem oraz sprzyja osuszeniu ścian, osłaniając je przed deszczem i pobierając nadmiar wody z okolic fundamentów. Najlepiej do tego celu nadają się winobluszcze, ale można tak prowadzić również bluszcz czy milin, a zapewniając podpory także wszystkie pozostałe pnącza.

Pnącza mogą szybko przykryć nieefektowne budynki,

różnego rodzaju szopy, magazyny i śmietniki, chowając je przed oczami naszych gości. Jeśli chcemy mieć efekt w ciągu jednego roku, najlepiej do tego celu nadają się: rdestówka Auberta (Fallopia aubertii), chmiel (Humulus), powojniki (Clematis) z Grupy Tangutica np. 'Bill MacKenzie' czy ‘Lambton Park’ lub powojnik 'Paul Farges' z Grupy Vitalba. Jeśli możemy poczekać 2-3 lata, dobry efekt możemy uzyskać stosując któreś z pozostałych pnączy.

Pnącza mogą pokrywać różnego rodzaju ogrodzenia

(np. siatki) i poza walorami dekoracyjnymi, zasłaniają nas przed oczyma ciekawskich oraz chronią przed wiatrem i kurzem. Nadają się do tego świetnie np. bluszcz pospolity (Hedera helix), wiciokrzew zaostrzony (Lonicera acuminata), powojniki (Clematis) z Grupy Atragene (zwłaszcza ‘Pamela Jackman’), Grupy Tangutica (zwłaszcza ‘Lambton Park’), Grupy Viticella (np. 'Etoile Violette' i 'Krakowiak'PBR) oraz Grupy Vitalba (zwłaszcza 'Paul Farges'), winnik tojadowaty (Ampelopsis aconitifolia), winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia) i winobluszcz trójklapowy (Parthenocissus tricuspidata).

Większość pnączy ma nieduże wymagania,

ale ponieważ wytwarzają dużą masę zieleni, nie lubią gleb bardzo suchych i bardzo ubogich. Gatunki ciepłolubne np. aktinidie (Actinidia), glicynie (Wisteria) i miliny (Campsis) preferują stanowiska ciepłe, osłonięte i słoneczne. Na stanowiskach chłodniejszych, wilgotnych i półcienistych lepiej się czują np. bluszcz (Hedera), hortensja pnąca (Hydrangea anomala subsp. petiolaris), kokornak (Aristolochia), przywarka (Schizophragma), trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei), akebia (Akebia), chmiel (Humulus) i część wiciokrzewów (Lonicera).

Sadząc pnącza

kopiemy dół o wymiarach 50 x 50 x 50 cm, który wypełniamy żyzną glebą, a rośliny (zależnie od gatunku) sadzimy 0-10 cm głębiej niż rosły dotychczas, w odległości co najmniej 30-50 cm od murów i 50-100 cm od drzew. Prawidłowo dobrane i posadzone pnącza mogą rosnąć wiele lat, dekorując ogród przez cały rok i stanowiąc świetne schronienie dla ptaków.

Hydrangea anomala subsp. petiolaris - hortensja pnąca

Hortensja pnąca pochodzi z Dalekiego Wschodu i jest jednym z najbardziej oryginalnych i watrościowych pnączy ogrodowych w naszym klimacie. Należy do rodziny Hydrangeaceae (hortensjowate).

Dużą ozdobę hortensji pnącej są białe, baldachowate kwiatostany o średnicy 15–25 cm, rozwijające się na przełomie czerwca i lipca. Są one złożone z kwiatów płodnych (drobne i niepozorne, obupłciowe), lekko miodowo pachnących oraz kwiatów płonych (większe, białe, bez pręcików i słupków). Kwitnienie rozpoczyna po 2–6 latach od posadzenia

Interesująco wyglądają również liście hortensji – okrągłe, ząbkowane, umieszczone na długich ogonkach. Są ciemnozielone latem, a jesienią przebarwiają się na złocistożółty kolor.

Clematis Hydrangea

Hortensja pnąca wspina się przy pomocy korzeni przybyszowych wytwarzanych na lekko wijących się pędach. Pędy ładnie wyglądają zimą, gdy pokrywa je czerwonobrunatna lub cynobrowobrunatna, lekko łuszcząca się kora. Hortensja przez pierwsze 2–3 lata rośnie wolno, ale po dobrym ukorzenieniu się, znacznie przyspiesza wzrost, przyrastając rocznie ok. 1 m. Może osiągnąć 10–20 m wysokości.

Wymagania

Najlepiej rośnie w miejscach osłoniętych, w cieniu lub półcieniu, na glebach próchnicznych, wilgotnych, ale nie podmokłych; źle toleruje suszę. Preferuje gleby kwaśne. Całkowicie mrozoodporna. Jest bardzo popularna w wielu krajach, zwłaszcza o ostrzejszym klimacie (Norwegia, Szwecja, Finlandia, Niemcy). Często jest stosowana zamiast bluszczu, który może przemarzać. Nie wymaga specjalnego cięcia, ale dobrze je znosi.


Zastosowanie

Clematis Hydrangea

Może być stosowana do pokrywania dużych podpór, altan, pergoli, kratownic czy łuków. Świetnie nadaje się do obsadzania pni drzew, słupów lub kolumn oraz ścian o porowatej powierzchni. Wspina się za pomocą korzeni przybyszowych, ale zbyt słabo przytrzymuje się gładkich powierzchni, aby utrzymać swój ciężar, dlatego wymaga czasem dodatkowego wsparcia (np. przez umocowane do ściny co 1–2 m prętów lub listew). Hortensja pnąca jest również dobrą rośliną okrywową do stosowania w miejscach ocienionych.

Clematis Hydrangea


Polecane odmiany:

  • TAKE A CHANCE® - odmiana o jasnozielonych liściach z białym, nieregularnym przebarwieniem brzegów i/lub marmurkowobiałym przebarwieniem: najładniej wybarwione są młode liście.Dorasta do 4–6 m. Dobra to zadarniania cienistych powierzchni np. pod koronami drzew. Odmiana wyselekcjonowana w Japonii i nazwana przez Szczepana Marczyńskiego. Wprowadzona do sprzedaży w 2014 r.
  • 'Mirranda' - odmiana o ciemnozielonych liściach z jasnym, żółtozielonym, szerokim, nieregularnym marginesem; liście są owalne, ząbkowane, osadzone na długich ogonkach. Kwiaty są dekoracyjne, białe na obwodzie lub zielonobiałe w środku, śr. 2 cm, zebrane w płaskie baldachogroniaste kwiatostany śr. 25 cm; rozwijają się w czerwcu–lipcu. Dobra do tworzenia zestawień barwnych. Odmiana wyselekcjonowana w Stanach Zjednoczonych.

Clematis Hydrangea

Blisko spokrewnionym gatunkiem hortensji pnącej jest przywarka japońska (Hydrangea hydrangeoides syn. Schizophragma hydrangeoides), która ma podobne zastosowanie i wymagania siedliskowe lecz jest mniej mrozoodporna. Więcej można przeczytać o tym gatunku w artykule: Hydrangea hydrangeoides – przywarka japońska.