832

Tom 68 · nr 12 · 2012

Pozycja cytryńca chińskiego 

w oficjalnym lecznictwie 

ogólnoświatowym

Cytryniec chiński – Schisandra chinensis 

(Turcz.) Baill., Chinese magnolia vine (ang.), to je-
den z nielicznych nowych gatunków roślin leczni-
czych wprowadzony do oficjalnego wykorzystania 
jako gatunek farmakopealny w lecznictwie euro-
pejskim, w tym polskim, po raz pierwszy zaledwie 
przed paru laty. Monografia owoców tego gatunku, 
pod nazwą Schisandrae chinensis fructus, pojawia 
się po raz pierwszy w Suplementach 6.3–6.5 do wy-
dania VI Farmakopei Europejskiej (European Phar-
macopoeia 6

th

 Ed.) oraz w równoważnym Suple-

mencie 2009 do Farmakopei Polskiej wydanie VIII 
[1, 2]. W najnowszym VII wydaniu Farmakopei Eu-
ropejskiej (European Pharmacopoeia 7

th

 Ed.) oraz 

w jego tłumaczeniu na język polski – w najnowszym 
IX wydaniu Farmakopei Polskiej, obowiązującym od 
początku 2012 r., monografia Schisandrae chinen-
sis fructus figuruje w niezmienionej formie [3, 4].

Owoce cytryńca chińskiego są od dawna znane 

i wykorzystywane w medycynie dalekowschodniej, 
w Chinach, Korei, Japonii, ale również w Rosji. Su-
rowiec ten posiada swoje monografie farmakope-
alne zarówno w Farmakopei Chińskiej, Japońskiej, 
jak i Koreańskiej [5–7]. Od 2007 r. owoce cytryńca 
posiadają też monografię WHO [8]. Walory  lecznicze 

Chinese magnolia vine (Schisandra chinensis), a new pharmacopoeial plant 
species: chemical studies, biological activity, medicinal uses, cosmetic 
values, analytical methods and biotechnological studies · Schisandra 
chinensis Turcz. (Baill.), a plant species well-known in Far East medicine for 
a long time, was promoted in European therapy to a new pharmacopoeial 
plant species in 2009. The monograph for Schisandrae chinensis fructus 
appeared for the first time in Supplement 2009 to the Polish Pharmacopoeia, 
8

th

 Ed. (equivalent to Supplements 6.3–6.5 to the European Pharmacopoeia, 

6

th 

Ed.). The present article reviews currently available information on 

chemical composition of this plant species with a special consideration 
given to lignans, dibenzocyclooctadiene derivatives occurring principally 
in its fruits. In addition, the studies of biological activity of lignans and 
numerous therapeutic applications of lignans and schisandra fruit 
extracts were recapitulated. Cosmetic values of schisandra were also 
mentioned. This information was supplemented with examples of medicinal 
preparations, dietary supplements and schisandra fruit-based cosmetics 
commercially available in Poland. The analytical methods used for 
standarization of above-mentioned products and in the academic studies 
were also recapitulated. Moreover, information about biotechnological 
studies of this plant species was presented, including investigations 
in progress in the Department of Pharmaceutical Botany, Jagiellonian 
University, Medical College.
Keywords: Chinense magnolia vine, lignans, biological activity, 
medicinal uses, cosmetic values, analytical methods, standarization, 
biotechnological studies.

© Farm Pol, 2012, 68(12): 832-843

Cytryniec chiński (Schisandra chinensis) – 

nowy farmakopealny gatunek: badania 

chemiczne, biologiczna aktywność, 

znaczenie lecznicze, walory kosmetyczne, metody 

analityczne oraz badania biotechnologiczne

Agnieszka Szopa

1

, Radosław Ekiert

2

, Halina Ekiert

1

1

 Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum

2

 Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum

Adres do korespondencji: Agnieszka Szopa, Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej, Wydział Farmaceutyczny,  
Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, ul. Medyczna 9, 30-688 Kraków, e-mail: a.szopa@uj.edu.pl;  
Halina Ekiert, Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum,  
ul. Medyczna 9, 30-688 Kraków, e-mail: mfekiert@cyf-kr.edu.pl