Pnącza ogrodowe - Clematis - Źródło Dobrych Pnączy

Pnącza ogrodowe

Poza powojnikami istnieje duża grupa krzewów pnących wartych spopularyzowania. Pnącza zajmują mało miejsca w ogrodzie, a dają duży efekt dzięki masie wytwarzanej zieleni rdestówka (Fallopia), kokornak (Aristolochia), dławisz (Celastrus), milin (Campsis), winorośl (Vitis), winobluszcz (Parthenocissus), winnik (Ampelopsis), aktinidia (Actinidia), pięknym kwiatom: glicynia (Wisteria), milin (Campsis), wiciokrzew (Lonicera), owocom ozdobnym: dławisz (Celastrus), psianka (Solanum), winnik (Ampelopsis) lub jadalnym: aktinidia (Actinidia), cytryniec (Schisandra), akebia (Akebia).
 

Większość pnączy wspina się

wijąc dookoła podpór, niektóre mogą się piąć po płaskich ścianach, bez dodatkowych podpór, przytrzymując się ścian korzeniami przybyszowymi np. bluszcz (Hedera), hortensja pnąca (Hydrangea anomala subsp. petiolaris), milin (Campsis), przywarka japońska (Schizophragma hydrangeoides) i trzmielina Fortune'a (Euonymus fortunei) lub specjalnymi przylgami np. winobluszcze (Parthenocissus).

Pnącza można wykorzystać do okrycia ścian budynków,

co poza walorami dekoracyjnymi ociepla budynki zimą a cieniuje i ochładza latem oraz sprzyja osuszeniu ścian, osłaniając je przed deszczem i pobierając nadmiar wody z okolic fundamentów. Najlepiej do tego celu nadają się winobluszcze, ale można tak prowadzić również bluszcz czy milin, a zapewniając podpory także wszystkie pozostałe pnącza.

Pnącza mogą szybko przykryć nieefektowne budynki,

różnego rodzaju szopy, magazyny i śmietniki, chowając je przed oczami naszych gości. Jeśli chcemy mieć efekt w ciągu jednego roku, najlepiej do tego celu nadają się: rdestówka Auberta (Fallopia aubertii), chmiel (Humulus), powojniki (Clematis) z Grupy Tangutica np. 'Bill MacKenzie' czy ‘Lambton Park’ lub powojnik 'Paul Farges' z Grupy Vitalba. Jeśli możemy poczekać 2-3 lata, dobry efekt możemy uzyskać stosując któreś z pozostałych pnączy.

Pnącza mogą pokrywać różnego rodzaju ogrodzenia

(np. siatki) i poza walorami dekoracyjnymi, zasłaniają nas przed oczyma ciekawskich oraz chronią przed wiatrem i kurzem. Nadają się do tego świetnie np. bluszcz pospolity (Hedera helix), wiciokrzew zaostrzony (Lonicera acuminata), powojniki (Clematis) z Grupy Atragene (zwłaszcza ‘Pamela Jackman’), Grupy Tangutica (zwłaszcza ‘Lambton Park’), Grupy Viticella (np. 'Etoile Violette' i 'Krakowiak'PBR) oraz Grupy Vitalba (zwłaszcza 'Paul Farges'), winnik tojadowaty (Ampelopsis aconitifolia), winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia) i winobluszcz trójklapowy (Parthenocissus tricuspidata).

Większość pnączy ma nieduże wymagania,

ale ponieważ wytwarzają dużą masę zieleni, nie lubią gleb bardzo suchych i bardzo ubogich. Gatunki ciepłolubne np. aktinidie (Actinidia), glicynie (Wisteria) i miliny (Campsis) preferują stanowiska ciepłe, osłonięte i słoneczne. Na stanowiskach chłodniejszych, wilgotnych i półcienistych lepiej się czują np. bluszcz (Hedera), hortensja pnąca (Hydrangea anomala subsp. petiolaris), kokornak (Aristolochia), przywarka (Schizophragma), trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei), akebia (Akebia), chmiel (Humulus) i część wiciokrzewów (Lonicera).

Sadząc pnącza

kopiemy dół o wymiarach 50 x 50 x 50 cm, który wypełniamy żyzną glebą, a rośliny (zależnie od gatunku) sadzimy 0-10 cm głębiej niż rosły dotychczas, w odległości co najmniej 30-50 cm od murów i 50-100 cm od drzew. Prawidłowo dobrane i posadzone pnącza mogą rosnąć wiele lat, dekorując ogród przez cały rok i stanowiąc świetne schronienie dla ptaków.

Hydrangea hydrangeoides (syn. Schizophragma hydrangeoides) - hortensja przywarka

Przywarka należy do rodziny Hydrangeaceae (hortensjowatych) i jest bliskim kuzynem hortensji pnącej. Ma podobne do niej wymagania i charakter wzrostu, ale bardziej atrakcyjne kwiatostany.

Przywarka japońska to wspaniałe ozdobne pnącze wspinające się przy pomocy pędów z korzeniami czepnymi (powietrzne, przybyszowe) do wysokości ponad 6 m, a w swojej ojczyźnie nawet do 12 m. Jej największą atrakcją są wspaniałe kwiatostany. Kwiaty są drobne, białokremowe, przyjemnie miodowo pachnące, gęsto wypełniające duże (średnica do 25 cm) płaskie baldachogroniaste kwiatostany. Pojawiają się one od końca czerwca do drugiej połowy lipca. Główną ozdobą są duże (3–5 cm średnicy), białe działki kwiatów płonnych (podobne do przykwiatków), tworzące wianuszek wokół kwiatostanu. Białe kwiaty wyglądają ładnie przez kilka tygodni, potem lekko zielenieją. Przywarka ma liście szeroko-owalno-okrągłe, grubo ząbkowane. zielone latem, żółte jesienią.

Clematis Schizophragma

Clematis SchizophragmaPrzywarka japońska naturalnie występuje w górach Japonii, wspólnie z hortensją pnącą, wspinając się po pniach drzew i płożąc u ich podstawy. Co ciekawe, można tam spotkać egzemplarze przywarki wyglądające jak odmiana 'Moonlight'. Przywarka japońska przez pierwsze dwa –trzy lata po posadzeniu rośnie wolno, rozwijając w tym czasie system korzeniowy. Gdy się dobrze ukorzeni, osiągając wody gruntowe, zaczyna rosnąć szybko, znacznie ponad 1 m rocznie. W drugim–trzecim roku po posadzeniu może rozpocząć kwitnienie. Nie wymaga cięcia, ale dobrze znosi wiosenne cięcie korygujące wzrost.

Polecane odmiany:
  • BURST OF LIGHT® - odmiana o pięknych dużych biało-zielonych, pstrych liściach i kremowobiałych kwiatach zebranych w płaskie kwiatostany. Świetna do sadzenia w półcieniu lub cieniu, przy ścianach i drzewach oraz jako roślina okrywowa. Doskonale rozświetla cieniste zakątki ogrodów. Odmiana nagrodzona złotym medalem podczas wystawy Salon du Vegetal w Nantes we Francji w 2019 r.

Clematis Schizophragma

  • 'Moonlight' - odmiana o bardzo dekoracyjnych liściach z srebrzystoszarym cieniowaniem na ich górnej stronie i kontrastującym ciemnozielonym unerwieniem. Ma kwiatostany podobne do gatunku. Rośnie szybciej niż gatunek.
  • 'Roseum' - ciekawa odmiana o niespotykanych u tego gatunku jasnoróżowych kwiatostanach rozwijających się w lipcu. Ma sercowate, ciemnozielone liście z lekko czerwonawym odcieniem, jesienią przebarwiające się na żółto.

Clematis Schizophragma

Wymagania

Lubi glebę próchniczną, lekką, wilgotną, ale nie podmokłą, bardzo źle toleruje suszę. Woli gleby kwaśne, ale dobrze rośnie również na obojętnych. Jej bujnemu wzrostowi sprzyja wysoka wilgotność powietrza. Najlepiej rośnie na stanowiskach północnych lub półcienistych, osłoniętych, nie lubi miejsc wietrznych. Młode rośliny źle znoszą bezpośrednie nasłonecznienie, natomiast górna część starszej rośliny może rosnąć w pełnym słońcu, będzie to sprzyjać jej obfitemu kwitnieniu. Przywarka japońska jest wystarczająco mrozoodporna (strefa 5-8) aby uprawić ją na większości obszarów Polski. Nie jest polecana do stosowania w górach i w północno-wschodniej Polsce. Wiosną jej liście mogą być uszkadzane przez silniejsze przymrozki.

Zastosowanie

Przywarka najładniej wygląda, gdy wspina się po pniach starych drzew, ale nadaje się również do sadzenia przy murach, ścianach domów, skałach lub innych porowatych podporach oraz po drewnianych ogrodzeniach, altanach lub pergolach o mocnej konstrukcji. Może rosnąć również bez podpór jako malownicza roślina okrywowa, osiągając wysokość 1–1,5 m. Sadząc młode rośliny przy murach, najlepiej położyć pędy na ziemi lub podwiązać do podpór, aby wzmocnić kruche pędy zanim nie uaktywnią się korzenie czepne i nie zaczną się same przytrzymywać.

Clematis Schizophragma