Rośliny okrywowe - Clematis - Źródło Dobrych Pnączy

Rośliny okrywowe

Rośliny okrywowe mogą zastąpić trawnik, tworzyć obwódki lub przykryć ziemię pod wyższymi roślinami przeciwdziałając wydmuchiwaniu jej przez wiatr, wypłukiwaniu przez wodę, przesychaniu oraz hamując wzrost chwastów.

Ułatwiają bardzo pielęgnację terenów zieleni obniżając potrzebny na to czas i koszty, a także podnoszą ich estetykę. Z powodzeniem mogą być stosowane zarówno w małych jak i dużych ogrodach oraz w zieleni publicznej. Najlepsze efekty dadzą rośliny prawidłowo dobrane do stanowiska, wielkości miejsca, które chcemy pokryć oraz do siły wzrostu sąsiadujących roślin.

Z powodzeniem można wykorzystać w tym celu zarówno pnącza, które pozbawione podpór będą płożyć się po ziemi, a charakteryzują się dużą dynamiką wzrostu, jak i wolniej rosnące krzewinki, które zdobić będą masą liści i/lub kwiatów. Można dobrać odmiany dobrze rosnące w półcieniu, czy nawet w cieniu (np. bluszcz, trzmielinę Fortune'a, hortensję pnącą, przywarkę oraz krzewinkę nie będącą pnączem - barwinek), a z zagospodarowaniem takich miejsc są często problemy. Są i takie, które poradzą sobie na słonecznych, lekko podsychających miejscach (np. odmiany Clematis z Grupy Tangutica). Są one odporne i mało wymagające.

 

Sadzenie i pielęgnacja roślin okrywowych

Do sadzenia należy dobrze przygotować podłoże usuwając chwasty, gruz i inne zanieczyszczenia oraz wzbogacając ziemię dobrze rozłożonym obornikiem lub kompostem. Gęstość sadzenia zależy od siły wzrostu roślin. Przestrzeń między posadzonymi roślinami dobrze jest wyściółkować korą.

Należy pamiętać o podlewaniu. Najlepszy efekt zapewniają linie samokroplujące. Co roku, wiosną (IV), rośliny powinny być nawożone. Pędy wyrastające zbyt wysoko lub nadmiernie rozrastające się na boki należy przycinać.

 

Powojniki na okrywy

Najlepszym powojnikiem okrywowym na duże powierzchnie jest odmiana 'Praecox' z grupy Heracleifolia. Powstała jako mieszaniec powojnika pnącego (Clematis vitalba) i powojnika rurowatego (Clematis tubulosa) - bardzo podobnego do powojnika barszczolistnego (Clematis heracleifolia).

Pędy tego powojnika płożą się po ziemi, dorastając rocznie do 3–4 m. W ciągu kilku tygodni przykrywają ją szczelnym kobiercem liści, zagłuszając chwasty i zabezpieczając glebę przed wysychaniem i przegrzaniem. Liście są trójdzielne, ciemnozielone z ząbkowanymi brzegami. W lipcu i sierpniu roślinę pokrywają grona drobnych (3–4 cm śr.) beżowofioletowych kwiatów. Powojnik  'Praecox' w warunkach Polski jest wystarczająco mrozoodporny. W zależności od miejsca, które ma okrywać należy go ciąć silnie lub średnio silnie. Sadzi się 1-3 szt./m2.

Clematis Powojniki okrywowe

Dobrą okrywą będzie również powojnik 'Cassandra' z grupy Heracleifolia o wzniesionym pokroju, sztywnych pędach i pachnących ciemnoniebieskich kwiatach wabiących owady i motyle. Jesienią zaschnięte liście tej odmiany przyjemnie pachną piernikami. Najlepiej sadzić 3–4 szt./m2.

Clematis Powojniki okrywowe

Na małych powierzchniach można tworzyć okrywy również z innych powojników bylinowych, zwłaszcza z grupy Integrifolia, które tworzą kwieciste kobierce. Wyjątkowo dobrze sprawdzają się szczelnie pokrywająca glebę 'Sizaia Ptitsa' oraz wyjątkowo długo kwitnąca 'Arabella' (1994). Barwne plamy w kompozycjach ogrodowych, na rabatach bylinowych i pomiędzy krzewami można też uzyskać, stosując odmiany  'Alionushka', 'Bluish Violet', 'Hakuree', 'Hanajima', 'Heather Herschel', INSPIRATION 'Zoin', 'Pamiat Serdtsa' oraz 'Panther'. W zależności od odmiany należy je sadzić w ilości 4-6 szt./m2.

Clematis Powojniki okrywowe

Na nasłonecznionych miejscach jako roślinę okrywową możemy posadzić powojnik mandżurski (Clematis mandschurica) z grupy Flammula/Recta. Jest on byliną o pędach dorastających do 1,5–2 m długości. Pędy się płożą, szczelnie pokrywając powierzchnię. Jego pachnące liczne drobne (śr. 1,5–2 cm), gwiazdkowate kwiaty pojawiają się latem (VII–IX). Sadzić 2–3 szt/m2.

Clematis Powojniki okrywowe

Wczesną wiosną pędy bylinowych gatunków i odmian powojników przycinamy silnie, 5–10 cm nad ziemią.

Na trochę większych powierzchniach można z powodzeniem stosować wiele odmian powojników z grup Atragene, Vitalba, Viticella oraz Tangutica (te ostatnie zwłaszcza na stanowiskach słonecznych, bo najlepiej znoszą okresowe braki wody).

Powojnik - Clematis  grupa Atragene
Odmiany wywodzące się od górskich gatunków kwitnących w IV–VI na zeszłorocznych pędach (np. C. alpina, czy C. macropetala) są mrozoodporne (strefa 3–9). Dorastają do 2–3 m. Pędy pozostawione bez podpór płożą się po ziemi i wspinają po otaczających krzewach i drzewach. Na przełomie kwietnia i maja kwiaty tworzą kolorowe kobierce: niebieskie 'Pamela Jackman', 'Lagoon', 'Blue Surprise', 'Maidwell Hall', fioletowe ('Cecile', 'Jiska', 'Violet Surprise'PBR ) różowe 'Pink Dream'PBR, 'Markham's Pink', 'Pink Surprise', purpurowe ('Purple Dream'PBR, 'Purple Surprise'PBR), białe 'Albina Plena'), jasnocytrynowe 'Lemon Beauty'PBR, 'Lemon Dream'PBR, łososioworóżowy 'Pink Swing'PBR lub żółte ('Golden Surprise'PBR, 'Golden Dream'PBR). Po przekwitnięciu pokrywają się puszystymi owocostanami. Najlepiej rosną na glebach przepuszczalnych, przeciętnie żyznych. Nie tolerują gleb podmokłych, ciężkich, gliniastych. Najlepiej sadzić 1–3 szt./m2. Jest to najlepsza grupa powojników do stosowania w półcieniu, ale mogą być uprawiane również na stanowiskach słonecznych. Ciąć tylko w miarę potrzeby, zawsze po kwitnieniu.

Clematis Powojniki okrywowe

Powojnik - Clematis  grupa Vitalba
Szczególnie wartościową odmianą z tej grupy jest 'Paul Farges' SUMMER SNOW, która rośnie silnie, jest zdrowa, mało wymagająca i bardzo mrozoodporna. Liczne kremowobiałe gwiazdkowate kwiaty pojawiają się latem (VII–IX). Nie zawiązuje nasion, dzięki czemu nie ucieka do środowiska naturalnego. Znosi różne gleby i stanowiska. W zależności od potrzeby i dostępnej przestrzeni, można ciąć wiosną silnie (20–40 cm od podstawy) lub średnio silnie (1-1,5 m od podstawy). Najlepiej sadzić 1-3 szt./m2.

Clematis Powojniki okrywowe

Powojnik - Clematis  grupa Viticella
Pnącza kwitnące latem długo i obficie. Są zdrowe i odporne, zadowalają się przeciętnie żyznymi glebami. Pędy pozostawione bez podpór płożą się, tworząc barwne kobierce, przeplatają się między innymi roślinami oraz wspinają po otaczających krzewach i drzewach. Szczególnie wartościowe są odmiany niebieskie 'Emilia Plater', fioletowe 'Etoile Violette', różowe ('Krakowiak'PBR, 'Mazurek') oraz czerwone ('Carmencita’, 'Mme Julia Correvon'). Corocznie wiosną należy ciąć silnie 20 - 40 cm od podstawy. Najlepiej sadzić 2–4 szt./m2.

Clematis Powojniki okrywowe

Powojnik - Clematis  grupa Tangutica
Wywodzi się od C. tangutica i C. orientalis. Kwitną obficie (VI–X) na żółto. Po przekwitnięciu tworzą ozdobne owocostany, które utrzymują się aż do wiosny. Pędy bez wsparcia płożą się, tworząc okrywy. Szczególnie wartościowe są odmiany 'Lambton Park', 'Bill MacKenzie' i 'Kaśka'. Nową odmianą, która sprawdza się na mniejszych powierzchniach jest kompaktowa LITTLE LEMONS. , Powojniki z tej grupy małe wymagania, tolerują podsychające, ubogie gleby. Lubią miejsca słoneczne; są mrozoodporne. Nie lubią gleb zwięzłych, gliniastych, podmokłych (konieczny drenaż). Najlepiej ciąć je silnie w marcu–kwietniu 10–40 cm od podstawy. Nieprzycięte kwitną mniej obficie i mogą ogołacać się od dołu. Najlepiej sadzić 1-2 szt./m2.

Clematis Powojniki okrywowe