Artykuły o pnączach - Clematis - Źródło Dobrych Pnączy

Artykuły o pnączach

Powojnik alpejski i odmiany z Grupy Atragene

Kwitnienie powojników z grupy Atragene zwiastuje wiosnę. Nie wszyscy wiedzą, że piękne odmiany uprawiane w ogrodach pochodzą m.in. od powojnika alpejskiego (Clematis alpina), który występuje naturalnie w Tatrach oraz w najwyższych partiach Beskidów i Bieszczadów.

Powojnik alpejski należy do rodziny Ranunculaceae (jaskrowate), czyli jest bliskim kuzynem zawilców, sasanek i przylaszczek. Łatwo to zauważyć, przyglądając się jego kwiatom i liściom. Naturalnie rośnie w wysokich górach Europy, np. w Alpach czy Tatrach, gdzie wspina się po krzewach i skałach, w półcienistych miejscach od regla dolnego do piętra kosodrzewiny. Jest tam prawnie chroniony, dlatego nie można go zrywać ani w jakikolwiek sposób niszczyć czy wykopywać roślin. Powojnik alpejski dorasta do 2,5 m, przytrzymując się podpór ogonkami liściowymi podobnie jak inne powojniki. W chłodnym górskim klimacie kwitnie dopiero w czerwcu. Dzwonkowate przewisające kwiaty powstają na pędach zeszłorocznych Złożone są z czterech niebieskich działek i osadzone na długich szypułkach. W środku widać liczne białe prątniczki (przekształcone pręciki) o połowę krótsze od działek.

W górach Skandynawii i Syberii rośnie jego białokwiatowy krewniak - Clematis sibirica (powojnik syberyjski) do niedawna klasyfikowany jako Clematis alpina var. sibirica. Po przekwitnięciu oba wymienione powojniki są pokryte przez puszyste owocostany tworzące przez kilka miesięcy ozdobne peruki.

Clematis sibirica

AtragenePowojnik alpejski i syberyjski ze względu na duże walory zdobnicze dawno zostały udomowione. Są rozmnażane i uprawiane w szkółkach oraz stosowane jako rośliny ozdobne w ogrodach. W wyniku selekcji i krzyżowania z podobnymi do nich gatunkami, np. Clematis macropetala, Clematis ochotensis, Clematis koreana czy Clematis faurieri, uzyskano szereg odmian zaliczanych do grupy Atragene.

Charakterystyczne dla tej grupy dzwonkowate kwiaty dostępne są w odcieniach:
- niebieskiego i fioletu ('Cecile', 'Jiska', 'Lagoon', 'Pamela Jackman', 'Stolwijk Gold'),
- purpury ('Purple Dream'PBR),
- różu ('Ballet Skirt', 'Janny', 'Markham's Pink', 'Pink Dream'PBR, 'Pink Swing'PBR),
- bieli i żółci ('Albina Plena', 'Lemon Dream'PBR, 'Lemon Beauty'PBR, 'Golden Dream'PBR).

Atragene

W 2012 roku wprowadzono na rynek serię pachnących odmian z grupy Atragene charakteryzujących się wyjątkowo dużymi kwiatami (śr. 10 - 12 cm) o przyjemnym grejpfrutowym zapachu. Odmiany 'Lemon Dream'PBR, 'Purple Dream'PBR, 'Pink Dream'PBR, 'Pink Swing'PBR oraz 'Lemon Beauty'PBR kwitną najobficiej w maju, gdy większość odmian z tej grupy już przekwita. Ich kwitnienie zbiega się z kwitnieniem azalii oraz niektórych odmian różaneczników

Atragene

W 2020 roku wprowadzono na rynek nową atrakcyjną odmianę 'Golden Dream'PBR o niespotykanych w tej grupie limonkowożółtych kwiatach. Ma średniej wielkości kwiaty (śr. 7- 9 cm), półpełne i pełne, przewisające, osadzone na purpurowych szypułkach, limonkowożółte. W trakcie przekwitania kwiaty robią się bardziej żółte, a u nasady kwiatów pojawia się bordowe przebarwienie wzdłuż unerwienia. Przyjemnie pachną grejpfrutem. Odmiana ta kwitnie obficie w maju, a potem kontynuuje mniej obfite kwitnienie aż do sierpnia.

Atragene

Wszystkie powojniki z grupy Atragene są bardzo mrozoodporne, odporne na choroby i mało wymagające. Najlepiej rosną na glebach umiarkowanie wilgotnych (świeżych), przepuszczalnych, lekko kwaśnych do obojętnych, na północnych lub innych chłodnych, ale nie bardzo zacienionych stanowiskach. Ze wszystkich powojników najlepiej radzą sobie z niedostatkiem światła, ale można uprawiać je również w pełnym słońcu. Nie znoszą gleb ciężkich, gliniastych, nieprzepuszczalnych oraz zasolenia podłoża. Roślin rosnących na glebach żyznych i przeciętnych nie nawozi się, a uprawianych na glebach ubogich - nawozi delikatnie.

Powojnik alpejski, syberyjski i odmiany z grupy Atragene nie wymagają cięcia, gdyż kwitną na pędach zeszłorocznych. Wczesną wiosną wycina się tylko pędy zaschłe lub połamane. Gdy nadmiernie się rozrosną i zaczną przeszkadzać sąsiadującym roślinom, należy je przyciąć. Najlepiej robić to tuż po zakończeniu kwitnienia.

Pamela Jackman

Powojniki te mogą być sadzone przy wszelkiego rodzaju podporach ogrodowych (kratach, bramkach, pergolach, murkach itp.), mogą porastać ogrodzenia (siatkowe, drewniane i inne), zastępując żywopłoty. Wyjątkowo interesująco wyglądają posadzone przy naturalnych podporach: krzewach iglastych (trzeba uważać, aby ich nie zagłuszyły, zwłaszcza jałowców) czy liściastych, czyli w sposób podobny jak rosną w naturze. Powojniki te nie są ekspansywne i wspinając się i przeplatając przez rośliny podpierające, nie tylko nie czynią im szkody, ale dodają ogrodowi dużo naturalnego wdzięku. Nadają się również do sadzenia w ogrodach skalnych oraz między większymi roślinami. Płożąc się po ziemi, spełniają rolę roślin okrywowych.

Atragene zastosowanie