Wszystko o powojnikach - Clematis - Źródło Dobrych Pnączy

Powojniki

Powojniki są pnącymi krzewami lub bylinami o przepięknych kwiatach, w niemal wszystkich możliwych kolorach. Wiele odmian ma również bardzo dekoracyjne owocostany, które mogą być ozdobą zimowego ogrodu.

Aby uzyskać największy efekt zdobniczy, warto poznać ich wymagania, dobrać odpowiednie dla naszych potrzeb gatunki czy odmiany i właściwie przygotować stanowisko oraz podporę, po której będą się wspinać. Kluczem w uprawie powojników jest prawidłowo wykonane wiosenne cięcie, dzięki któremu kwitną tak obficie. Trud na pewno się opłaci, gdyż rośliny mogą rosnąć i obficie kwitnąć nawet przez kilkanaście lat.

Choroby i szkodniki

Zdrowe, dobrze odżywione i nawodnione powojniki rosnące w optymalnych dla nich warunkach są zdecydowanie bardziej odporne na choroby i szkodniki niż rośliny zaniedbane, uprawiane w nieodpowiednim miejscu lub w dużym zagęszczeniu.

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia chorób lub szkodników, warto kupować powojniki u sprawdzonych producentów,  wybierając do sadzenia  kilkuletnie, silne i zdrowe rośliny z dobrze rozwiniętym systemem korzeniowym. 

Należy je sadzić w miejscach odpowiednich dla ich wymagań glebowych, nasłonecznienia i dostępności wody oraz w odpowiednio przygotowane podłoże (przeczytaj więcej o sadzeniu).

Choroby 

Najpoważniejszą chorobą powojników jest uwiąd (zgorzel), objawiający się więdnięciem i zamieraniem pojedynczych pędów lub całych nadziemnych części roślin, mimo że korzenie najczęściej pozostają zdrowe. Te objawy nie są wynikiem bezpośredniego porażenia więdnących pędów, lecz brakiem przewodzenia wody przez organy rośliny, które zostały zainfekowane.

 

Najczęściej zgorzel pojawia się w dolnej części pędu, na styku z podłożem, dlatego  głębokie  sadzenie (5 – 10 cm głębiej niż w pojemniku – w przypadku powojników wielkokwiatowych i z grupy Viticella) spowoduje dodatkowe ukorzenienie rośliny u podstawy. Na ukorzenionym pędzie znajdują się pąki, z których mogą wyrosnąć dodatkowe pędy.

Przed sadzeniem i w czasie uprawy powinno się usuwać wszystkie martwe części rośliny – zarówno pędy jak i liście. Można przeciwdziałać i zwalczać tę chorobę, podlewając nasadę rośliny 0,1% roztworem preparatu Switch 62,5WG. Na jedną roślinę powinno się wylać 3 – 5 l roztworu i czynność powtórzyć 2-3-krotnie co 10 – 14 dni.

Objawy więdnięcia powojników mogą być również nieinfekcyjne. Najczęściej dzieje się tak na skutek  mechanicznego uszkodzenia pędów, powstałego w trakcie zabiegów pielęgnacyjnych, nadłamania pod ciężarem kwiatów, uszkodzeń spowodowanych przez silne wiatry itp.

Najbardziej odporne na uwiąd są powojniki z grupy Viticella oraz powojniki bylinowe z grupy Integrifolia i Heracleifolia. Jeśli w uprawie występował nasilony problem z uwiądem, można rozważyć posadzenie odmian z wyżej wymienionych grup.

Coraz częściej występującą chorobą powojników jest mączniak prawdziwy. Powoduje on powstawanie białego mączystego nalotu na górnej stronie liści. Przy dużym nasileniu nalot występuje również na pędach i kwiatach. Z czasem mogą pojawiać się czerwieniejące i brązowiejące plamy, które prowadzą do całkowitego zasychania liści.  Szczególnie wrażliwe na tę chorobę są odmiany z grupy Texensis, ale atakowanych jest również wiele odmian wielkokwiatowych oraz powojników z grupy Integrifolia czy Viticella. Do odmian najbardziej wrażliwych na mącznika prawdziwego należą: 'Jackmanii''Romantika', 'Rooguchi', 'Arabella''Mme Julia Correvon'.

 

Mączniak prawdziwy atakuje zwłaszcza rośliny podsychające, uprawiane w miejscach półcienistych i zacisznych, bez przewiewu. Rozwojowi tej choroby sprzyja temperatura powyżej 20°C.  Najczęściej pierwsze objawy możemy zaobserwować w drugiej połowie czerwca lub na początku lipca. Jeśli w poprzednim roku mieliśmy problemy z tą chorobą, wskazane jest profilaktyczne wykonanie oprysku jeszcze przed pojawieniem się nalotu, czyli pod koniec czerwca. Mączniaka prawdziwego można również zwalczać, opryskując rośliny tuż po wykryciu pierwszych objawów którymś z zalecanych preparatów. Oprysk należy powtarzać 2 – 3 razy co 10 – 14 dni, stosując różne preparaty. Bardzo silnie porażone liście i pędy najlepiej usunąć. Grzyb zimuje na zeszłorocznych liściach i pędach, dlatego należy je dokładne usunąć wczesną wiosną.

Szkodniki

Szkodniki rzadko porażają powojniki. W uprawie spotyka się:

  • mszyce i przędziorki – Zwalcza się je podobnie jak w innych uprawach preparatami aktualnie dostępnymi na rynku.  
  • giętwę powojnikową – Jest to niewielka muszka błonkówka, która składa jaja pod skórkę na pędach rośliny. Widoczne są wówczas na nich wyraźne wybrzuszenia.  Z jaj wylęgają się gąsienice, które żerują na dolnej stronie liści, wygryzając tkankę pomiędzy nerwami lub całkowicie zjadając liście. Możemy zaobserwować je na roślinie wiosną, najczęściej od połowy maja do połowy czerwca. Gdy zauważymy pierwsze uszkodzenia, możemy zastosować preparat o działaniu kontaktowo-żołądkowym.

 

  • gąsienice piętnówki i rolnic – Mogą się pojawić w drugiej połowie lata – żerują  w nocy na liściach i kwiatach. Zwalczanie należy przeprowadzić w momencie zaobserwowania uszkodzeń na roślinie. Najlepiej zastosować preparat o działaniu kontaktowo-żołądkowym.
  • nornice – Uciążliwy szkodnik zjadający korzenie powojników. Częściowym zabezpieczeniem przed uszkodzeniami może być owijanie bryły korzeniowej siatką drucianą lub grubą siatką plastikową o drobnych oczkach.